BEYİN ANEVRİZMALARI (BEYİN DAMAR BALONU)

Anevrizma Ameliyatları

Anevrizma, dokuya giden atardamarların duvarında oluşan baloncuk şeklindeki genişlemelerdir. Beyinde ve vücudun en geniş atardamarı olan aorta da sık görülürler.

Beyin anevrizmalarının toplumda görülma sıklığı %2-3 olarak bildirilmiştir.

Anevrizmaların duvarları inceldiği için patlayarak beyin içerisine ve beyin zarları arasına kanarlar (subaraknoid kanama).

Maalesef anevrizmaların büyük bölümü kanamadan önce herhangi bir bulgu vermezler. Çok büyük anevrizmalar bazen başağrısı, göz arkasında ağrı, bulantı- kusma, çift görme, göz kapağında düşüklük (pitoz) yapsa da, genellikle anevrizma dışı sebeplerle rastlantısal çekilen beyin MR ya da tomografilerinde, tesadüfen görülerek tedavileri yapılır.

Hiç kanamamış bir anevrizmanın %1-2 oranında yıllık kanama riski vardır.Kanamış bir anevrizma ile getirilen hastanın ilk kanamadan sonra, tekrar kanama riski ilk 24 saatte en yüksek olup %4 oranındadır. Sonraki günlerde bu oran günlük %1,5 tir. Yani ilk 2 haftada kanama riski %14 tür. Erken kanama riski kadınlarda, büyük anevrizmalarda, hipertansiyonda ve ileri yaşya daha sıktır.

Hastaların %30- 40 lık bölümünde kanama sonrasında vazospazm denilen ve beyin damarlarının kanın etkisiyle büzüşmesine sebep olarak, beyin dokusunun beslenmesini bozan bir hastalık gelişır. Bu hastalık anevrizma kanaması geçiren hastanın morbidite ve mortalitesini yani hayatta kalıp kalamayacağını ve yaşam kalitesini belirleyen en önemli unsurdur. Günümüzde vazospazmın en etkili tedavisi tansiyonun yükseltilerek, vücuda bol serum verilmesi ve beyin dokusunun beslenmesinin arttırılmasıdır. Tansiyonun yükseltilmesi ise kanamış bir anevrizmanın tekrar kanama riskini arttıracağı için anevrizma ilk etapta ivedilikle kapatılmalıdır.

Anevrizmanın kapatılması tedavinin sadece ilk basamağıdır aslında. Vazospazm sürecinde hastanın tansiyon değerlerini güvenli bir şekilde yükseltebilmek için anevrizmanın kapatılması şarttır. Vazospazm klinik olarak en sık kanama sonrası 3.- 12. günler arasında izlenir. Ölüm (mortalite) riski tedaviye ragmen çok yüksektir. Maalesef günümüzde hala etkin bir tedavisi bulunmamaktadır.

Ameliyat Yöntemi

1.Açık Cerrahi: Beyin cerrahi uzmanı tarafından yapılır. Ameliyat öncesi yapılan DSA yada BTa denilen anjiografik yöntemler ile kanayan anevrizmanın lokalizasyonu tespit edilir. Daha sonra ameliyat ile kafa kemiği açılır, beyin zarı aralanır ve uygun koridordan girilerek anevrizmatik damar bölümü diğer normal beyin damarları kapatılmadan klip denilen kıskaçlar ile kapatılarak ince balonlaşan alan dolaşımdan çıkarılır. Tekrar kanaması önlenir.

2.Endovasküler tedavi: Genellikle nöroradyoloji uzmanı tarafından kasıktan konulan anjio kateterinin beyin damarlarına itilmesi ve anevrizma içerisinin doldurulmasını amaçlayan tedavi yöntemidir. Içerisinden önemli besleyiciler çıkan, genış boyunlu- dev anevrizmalarda hala etkinliği yoktur.

Ameliyat ile tedavide beyin dokusu üzerindeki anevrizma yırtılması sonrası oluşan kan pıhtılarının temizlenmesi, vazospazm gelişme riskini azaltacağı için avantajdır. Embolizasyonda ise kafatasının açılmaması bir avantajdır.